Bayer Event – 10 juni 2025 – Koninklijk Belgisch instituut voor Natuurwetenschappen, Brussel
In a nutshell
Bayer organiseerde een tweedaagse conferentie in Brussel onder de titel Back to Growth. Ze slaagden erin om een goede mix aan experts te verzamelen in het Koninklijk Belgisch instituut voor Natuurwetenschappen, een prachtige locatie bijna in de achtertuin van het Europees Parlement.
Mijn belangrijkste conclusies van het evenement:
- De roep om urgentie wordt het duidelijkst uitgesproken door onze boeren in heel Europa
- Europa controleert en reflecteert. Terwijl de rest van de wereld razendsnel groeit
- Technologie en innovatie zijn er klaar voor, maar ze blijven te vaak op de plank liggen, onder meer vanwege regelgeving en bureaucratie en veel boeren die niet over de financiën, expertise en knowhow beschikken die nodig zijn voor de toepassing ervan
- We denken onvoldoende na over WAT we zouden moeten produceren, en blijven staren naar het HOE en WAAR we ons voedsel produceren
- De kloof tussen de ambitie van beleidsmakers en de realiteit lijkt groter dan ooit tevoren
Zo ziet het er in een notendop uit, maar toch is er nog veel meer dat ik mee naar huis neem van deze conferentie.
Globaal plaatje – Jonathan Holslag
Bayer nodigde Jonathan Holslag, professor en burgemeester van Tienen, uit als keynote speaker over geopolitiek. Het is goed om bij evenementen als deze na te denken over het globale perspectief. De andere politieke mogendheden zullen niet wachten tot Europa investeert in een performant voedselsysteem. Natuurlijk moet Europa de voedselveiligheid en voedselkwaliteit garanderen, maar laten we niet naïef of hypocriet zijn. Europa heeft wereldhandel nodig om zijn voedselsysteem te voeden. Opmerkelijk was de oproep tot onderwijs aan het eind van Holslags lezing. ‘Alles begint met goed onderwijs voor onze jongsten in de samenleving’. Ik ben het daar helemaal mee eens.
Boeren aan het woord
Daarna was het woord aan de boeren: Petra Bohnsack (Duitsland), Daniele Dalle Palle (Italië), George Mailat (Roemenië) en Willem Derynck (België). Deze boeren zijn zeer divers, hebben elk hun eigen persoonlijke verhaal en een uniek bedrijf. Alle vier verlieten ze hun boerderij voor dit evenement omdat ze er duidelijk van overtuigd zijn dat hun stem moet worden verheven. Zoals Willem me in de pauze vertelde:
Ik heb eerst getwijfeld, maar ik doe dit voor mijn maten, jonge boeren zoals ik. Hun stem moet gehoord worden
Deze boeren hebben de ambitie en passie om ons te voorzien van voedsel van hoge kwaliteit, maar ze lijden onder de passiviteit van Europa en het gebrek aan samenhang in het beleid.
Op het veld
Van de boeren naar het veld. Voor de pauze konden we meer te weten komen over het lopende onderzoek van Bayer. Het gaf de mogelijkheid voor interactie en netwerken. Leuk om te zien – en te proeven – dat ook de tomatenonderzoekseenheid uit Nederland aanwezig was. Investeren in nieuwe tomaten- en komkommerrassen hoort bij het bedrijf. Smaak, kleur, houdbaarheid.. Voor ons, consumenten, lijkt het allemaal vanzelfsprekend dat tomaten er goed uitzien, heerlijk smaken en dat we ze een tijdje kunnen bewaren voordat we ze consumeren. We realiseren ons zelden hoeveel werk er achter de schermen wordt gedaan.
Kracht van innovatie
Het is moeilijk om de aandacht te trekken na een zonnige koffiepauze in de tuin van het museum. Simon Maechling, innovatiemanager bij Bayer Crop Science, is daarin geslaagd. Vertrekkend van zijn persoonlijke leven en een ziekte die hij ‘erfde’ van zijn oma, bouwde hij een inspirerende talk op. Wetenschap en innovatie hebben ons veel goede dingen in het leven gebracht, van gezondheidszorg tot voedselproductie, maar toch krijgen we meestal de negatieve kant van het verhaal te horen. Zonder wetenschap zouden we niet in staat zijn om 8 miljard mensen te voeden, nog niet eens de helft van de huidige bevolking. Bovendien hebben we de wetenschap nodig om onze problemen op te lossen en van de aarde een betere plek te maken om te leven.
De stem van Europa
De laatste sessie van de dag was opgezet als een paneldiscussie, geopend door een toespraak van Kerstin Rosenow, eenheidshoofd van DG AGRI – Europese Commissie. Kerstin concentreerde zich op de visie op landbouw van de Commissie, en daarom waren duurzaamheid, concurrentievermogen en voedselautonomie belangrijke punten in haar toespraak. ‘We zullen financiering geven aan degenen die het het meest nodig hebben’. Het klinkt misschien allemaal logisch, voor de mensen in de straten van Brussel. Maar als je de feiten onder ogen ziet, voelt het alsof Europa langzaam vooruitgaat met een krachtig kompas dat alleen nog maar moet worden gekalibreerd.
Paneldebat – there is no silver bullet
In het panel werd ik omringd door Achim Irimescu (gevolmachtigd minister, permanente vertegenwoordiging van Roemenië bij de EU), Constance Tuffet (Bayer), Paul Temple (Global Farmer Network), Richard Zaltzman (EIT Food). Ieder van ons kijkt vanuit een ander perspectief naar de uitdagingen waarmee Europa wordt geconfronteerd en daarom zijn er veel onderwerpen op tafel gelegd: zorgen over de GLB-begroting, publiek-private partnerschappen, het veranderen van de mentaliteit van landbouwers, de behoefte aan onderzoek en innovatie, gezondheid, onderwijs, communicatie. Misschien was het een goede manier om te benadrukken hoe complex het voedselsysteem is, en dat geen enkele wondermiddel het probleem zal oplossen.
Slotbemerkingen
Matthias Berninger sloot de conferentie af en opende het walking dinner. Buiten in de zon, een prachtige omgeving met uitzicht op de gebouwen waar onze stemmen worden vertegenwoordigd door leden van het Europees Parlement. Ik hoop dat het gevoel van urgentie deze kantoren bereikt en leidt tot politieke moed.
Axel Voss is een van onze EU-vertegenwoordigers. Ik denk dat hij een aantal belangrijke punten heel goed heeft geformuleerd, waarbij hij veel verder gaat dan trots zijn op prestaties, maar vooruitkijkt en kwetsbaarheid en incoherenties in het beleid erkent.
Het was CEO Bill Anderson die voor de zonsondergang het laatste woord had. Een praatje tijdens een receptie is geen geschenk. Toch kon je de stilte voelen. ‘Gezondheid voor iedereen, honger voor niemand’. Ik keek om me heen en zag experts van verschillende organisaties, met verschillende businessmodellen, disciplines en achtergronden. Toch durf ik te geloven dat uitwisselingen als deze ons allemaal helpen om bij te dragen aan actie.
Want niets doen is geen optie en angst voor verandering brengt ons nergens. Europa heeft een krachtig kompas, laten we het kalibreren.
Growth?
Tot slot nog dit. Toen ik de titel van het congres las, dacht ik meteen aan het boek van Hannah Ritchie: ‘Niet het einde van de wereld’. Daarin schrijft ze in haar eerste hoofdstuk over growth en degrowth, of in het mooi Nederlands ‘groei en krimp’. Economische groei is niet onverenigbaar met het verkleinen van onze milieu-impact. Mooi onderbouwd, een echte aanrader!

